वचन (एकवचन - अनेकवचन) मराठी

 

विषय: वचन (एकवचन - अनेकवचन)

�� वचन म्हणजे काय?

· 

जेव्हा एखादी गोष्ट किंवा व्यक्ती एकच असते, तेव्हा "एकवचन" वापरतो.

· 

· 

जेव्हा एकापेक्षा जास्त गोष्टी असतात, तेव्हा "अनेकवचन" वापरतो.

· 

---

�� एकवचन व अनेकवचन यांचे नियम:

प्रकार	नियम	उदाहरण
1	शेवटी 'अ' असलेल्या शब्दांना 'ए' लावून अनेकवचन होते	कुत्रा → कुत्रे, मुलगा → मुले
2	शेवटी 'ई' असलेल्या स्त्रीलिंगी शब्दांना 'या' लावून अनेकवचन होते	देवी → देवया, ताई → ताया
3	नपुंसकलिंगी शब्दांना शेवटी 'ए' लावून अनेकवचन होते	फळ → फळे, झाड → झाडे
4	काही शब्दांचे अनेकवचन वेगळ्या पद्धतीने बनते (अनियमित)	तोंड → तोंडे, गाई → गायी

---

�� महत्वाचे उदाहरणे

�� पुल्लिंगी शब्दांचे एकवचन - अनेकवचन

एकवचन	अनेकवचन
कुत्रा	कुत्रे
मुलगा	मुले
वडील	वडील (बदलत नाही)
घोडा	घोडे
बाग	बागा

�� स्त्रीलिंगी शब्दांचे एकवचन - अनेकवचन

एकवचन	अनेकवचन
गाय	गायी
राणी	राण्या
आई	आया
साडी	साड्या
पोलीस बाई	पोलीस बाया

�� नपुंसकलिंगी शब्दांचे एकवचन - अनेकवचन

एकवचन	अनेकवचन
फळ	फळे
झाड	झाडे
घर	घरे
पुस्तक	पुस्तके
तळे	तळी

---

�� स्मरणार्थ टीप:

वचन बदलल्यावर क्रियापदही बदलते.
उदा:

एकवचन: ती शाळेत गेली.

अनेकवचन: त्या शाळेत गेल्या.

---

�� अभ्यासासाठी प्रश्न (प्रश्नमंजुषा स्वरूपात)

"गाय" या शब्दाचे अनेकवचन काय होईल?
☐ गाया ☐ गायो ☐ गायी ✅

खालीलपैकी नपुंसकलिंगी शब्द कोणता?
☐ राजा ☐ साडी ☐ झाड ✅

"मुलगा" → अनेकवचन काय?
☐ मुलगे ☐ मुले ✅ ☐ मुली

"साडी" → अनेकवचन?
☐ साड्या ✅ ☐ साडीया ☐ साडीव